«Αμφιθεατρικός», δηλαδή εκείνος που έχει σχήμα… θεάτρου.
Το θέατρο ως χώρος, στην Αθήνα, χρησίμευε για παραστάσεις, θρησκευτικές τελετουργίες, αγώνες μουσικής και ποίησης, συνελεύσεις του δήμου ή της βουλής της πόλης – κράτους ακόμα και ως αγορά. Υπόδειγμα αντιπροσωπευτικού αρχαίου θεάτρου, με «ορχήστρα», «κοίλο», «σκηνή», θεωρείται αυτό του Διονύσου, κάτω από την Ακρόπολη. Τα πρώτα στοιχεία θεατρικού διαλόγου εμφανίστηκαν στις θρησκευτικές – λατρευτικές λειτουργίες προς τιμήν του θεού Διόνυσου, ο οποίος κατά τον Ευριπίδη «βασιλεύει στα τσιμπούσια, ανάμεσα στα λουλουδένια στεφάνια, ζωηρεύει τους εύθυμους χορούς στους ήχους της φλογέρας, προκαλεί τρελά γέλια και διώχνει τις μαύρες έγνοιες…». Η επίδραση του Διονύσου στην έμπνευση των δημιουργών προφανώς ήταν αναγκαία αφού, όπως έλεγε μεταξύ άλλων επί του θέματος ο Πλάτωνας, «οι λυρικοί ποιητές, όμοιοι με τους Κορύβαντες που χορεύουν μονάχα όταν είναι έξαλλοι, δεν βρίσκουν στη νηφαλιότητα τους ωραίους στίχους τους. Πρέπει να μπουν μες στην ψυχή τους η αρμονία και το μέτρο και να την μεθύσουν…
Η δύναμή τους, τελειώνει με το παραμίλημά τους…».
Εξελικτικά, λοιπόν, αρχικά επικράτησε ο «διθύραμβος», ένα λατρευτικό τραγούδι που έψαλλε ομάδα ανδρών ή αγοριών με τη συνοδεία αυλού, στις διονυσιακές γιορτές. Με τα χρόνια μεταλλάχτηκε σε ξεχωριστό λυρικό και χορευτικό καλλιτεχνικό είδος, που τον 7ο αι. π.Χ. εξέφραζε την επιθυμία του λαού να κερδίσει μια καλύτερη πολιτική και κοινωνικοοικονομική θέση, κόντρα στην ισχύ της αριστοκρατίας και οδήγησε στη γένεση της τραγωδίας. Στην Αττική και στα μεγάλα Διονύσια ο διθύραμβος δοξάστηκε, όπως και οι τραγωδίες, οι κωμωδίες και τα σατυρικά δράματα, δηλαδή οι εύθυμες παραστάσεις όπου τον «χορό» αποτελούσαν οι σάτυροι – ακόλουθοι του Διονύσου.
Τα χρόνια της ακμής της Αθήνας, το θέατρο από άποψη καλλιτεχνικής έκφρασης, θεματολογίας, κατασκευής και διαρρύθμισης χώρων, οργάνωσης παραστάσεων, έφτασε στο απόγειό του. Διά θεσμού προσφερόταν δωρεάν για όλους τους πολίτες και όσο για τις δαπάνες της παράστασης τις αναλάμβαναν εύποροι πολίτες – «χορηγοί». Η διοργάνωση των παραστάσεων ήταν υπόθεση του κράτους, ενώ οι θεατρικές παραστάσεις είχαν διαγωνιστικό χαρακτήρα. Τους ρόλους, ερμήνευαν μόνο άνδρες φορώντας μάσκες ανάλογες με τις ανάγκες της παράστασης. Με τον καιρό εμφανίστηκαν και… επαγγελματίες ηθοποιοί, ενώ χτίστηκαν μεγάλα, σημαντικά θέατρα και σε άλλες περιοχές εκτός Αττικής, όπως της Επιδαύρου και της Εφέσου. Με τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την ελληνιστική εποχή που ακολούθησε, το αρχαίο ελληνικό θέατρο εξαπλώθηκε και επέδρασε τόσο στο ρωμαϊκό θέατρο, όσο και στην Αναγέννηση και στην εποχή του Διαφωτισμού μέσα απ’ τις παγκόσμιες και πανανθρώπινες αλήθειες που εξέφρασαν τα έργα των μεγάλων Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων.
